ABD’de teknoloji şirketlerine açılan davalar çocukların çevrim içi güvenliği konusunda yeni bir dönemi başlattı. Sosyal medya platformlarının bağımlılık oluşturan algoritmalar üzerinden çocukların ruh sağlığını zedelediği iddiaları yargıya taşınırken yapay zekâ sohbet botları davaların gidişatını etkileyen yeni bir unsur hâline geldi.
Algoritmalar Üzerine Açılan Davalar Yeni Bir Hukuki Süreci Başlattı
New Mexico’da görülen bir dava Meta’nın sohbet botlarına ait kayıtları sunmak zorunda kalmasıyla daha da büyüdü. Şubat ayında başlayacak duruşma öncesi şirketin hangi belgeleri paylaşacağı henüz netleşmedi.
New Mexico Başsavcısı Raúl Torrez 7 Kasım’daki duruşmada Meta’nın sohbet botu kayıtlarını dosyaya eklemesi gerektiğini savundu. Şirket bu talebin dava kapsamını aştığını ifade etti. Davanın temeli Meta’nın genç kullanıcıları bağımlı hâle getirdiği iddia edilen akış algoritmalarıyla ilgiliydi.
Şirketin itirazına göre sohbet botları algoritmalarla ilgili soruşturmanın dışında kaldı. Zamanlama da davanın en kritik tartışma başlıklarından biri oldu. Meta belgelerin hazırlanmasının kısa sürede tamamlanamayacağını belirtti. Buna rağmen mahkeme sohbet botlarının dava süreci için önemli bir alan açabileceğini işaret eden bir karar verdi.
Kaliforniya’da da sosyal medya platformlarının kaydırma tasarımları ve otomatik içerik oynatma özellikleri nedeniyle genç kullanıcıları zarara uğrattığı iddiasıyla yeni davalar başlatıldı. Sohbet botları bu dosyaların resmi parçası olmasa da kamuoyundaki yapay zekâ algısı yargı süreçlerine dolaylı bir etki yarattı.
Sosyal Media Victims Law Center’dan Laura Marquez-Garrett şirketlerin yapay zekâ temelli araçlarla çocuklara zarar verdiğini söyledi. Bu görüş mahkeme salonuna doğrudan yansımasa bile jürinin algısını dönüştüren bir etki yarattı.
Federal Ticaret Komisyonu sohbet botlarının genç kullanıcılar üzerindeki etkilerini soruşturmak için yedi şirketten bilgi talep etti. Devletler kendi düzenlemelerini oluşturmak için çeşitli adımlar attı. California Valisi Gavin Newsom imzaladığı yeni yasayla sohbet botlarının intihara yönelik içeriklerde kullanıcıyı kriz hattına yönlendirmesini zorunlu tuttu.
Yasaya göre sohbet botları belirli aralıklarla genç kullanıcıları mola vermeleri konusunda uyarmakla yükümlü hâle geldi. Kongrede ise daha kapsamlı düzenlemeler tartışılsa da geçmişte sosyal medya için atılmayan adımlar nedeniyle kapsamlı bir çerçeve oluşmadı.
Teknoloji şirketleri davaların artmasıyla çocuk güvenliği politikalarında yeni düzenlemelere gitti. Ebeveyn kontrolleri genişletildi. Küçük yaş gruplarına yönelik içerik kısıtlamaları artırıldı. Bazı şirketler yaş doğrulama sistemleri için yeni yöntemler geliştirdi. Hukuk uzmanları yapay zekâ ile ilgili yeni davaların kısa sürede daha geniş bir çerçeveye yayılacağını öngördü.
Sohbet botlarının ardından robotik teknolojilerin de benzer tartışmaları tetikleyebileceği ifade edildi. Uzmanlar duygusal güvenlik açısından değerlendirmeler yapılması gerektiğini savundu. Henüz sosyal medya tartışmaları sürerken humanoid robotların yaratacağı psikolojik etkilerin ayrı bir hukuki başlık hâline gelebileceği konuşulmaya başlandı.
