Ülkelerin kendi teknolojilerini olduğundan daha ileride göstermesi, görülmemiş bir şey değildir. İran’ın kendi ürettiği hipersonik füzelerin menzilini olduğundan daha uzun söylemesi; Kuzey Kore’nin bir türlü havalanamayan ama “nükleer başlıklı” füzeleri, Yunanistan’ın “muhteşem” donanma kapasitesi… Özellikle söz konusu AR-GE kapsamına giren bir teknolojiyse; iş daha da azıtır ve bazen doğa yasalarının ve teknolojik kapasitenin de sınırları zorlanır. Doğa yasalarının olmasa da propaganda ile teknolojik kapasitenin sınırlarının zorlandığı bir alan da toryum reaktörleridir. Peki son zamanlarda Çin “toryum reaktörünü başarıyla işletti” şeklinde çıkan haberlerinin arkasında aslında ne olabilir? Bu sadece bir propaganda mıdır?
Toryum Reaktörü
Bu proje kapsamında 2 MW’lık deneysel bir toryum reaktörü prototipi ise 2021’den beri faaliyette. Çin’in haricinde de Hindistan, Japonya ve Birleşik Krallık gibi çeşitli ülkelerde bu tip reaktörlerin denemeleri yapılmaktadır; hâlen hiçbiri gerçek anlamda faal değildir. Diğer ülkelerden önce ise ABD’nin Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı’nda bir Eriyik Tuz Reaktörü (Molten Salt Reactör/MSR) Çin’in yakıt olarak toryum kullanan reaktörünün bir benzeri deneyi kapsamında bir reaktör faaldi; ancak bu proje 1969 yılında iptal edildi. Bu projede Çin’deki reaktörün aksine yakıt olarak uranyum-233 kullanılmaktaydı.
Makalenin Devamı: Toryum, Propaganda ve Jeopolitik
