Küresel ölçekte yapay zekâya olan ilgi artarken, birçok şirket son dönemde farklı bir adım atıyor. Pandemi sonrası dönemde maliyetleri düşürmek amacıyla personel azaltan firmalar, şimdi aynı çalışanları yeniden işe alıyor. Visier tarafından paylaşılan yeni veriler, şirketlerin giderek daha fazla eski çalışanlarına yöneldiğini ortaya koyuyor.
Yapay Zekâ Yatırımları Beklenen Sonuçları Getirmedi
Visier’in dünya genelinde 142 şirkette görev yapan 2.4 milyon çalışanın verilerini inceleyerek hazırladığı rapora göre, işten çıkarılan çalışanların yüzde 5.3’ü daha sonra eski işyerine dönüyor. Bu oranın son yıllarda artış göstermesi, yapay zekâ teknolojilerinin beklenen verimi sağlayamadığına işaret ediyor.
Visier’in baş analisti Andrea Derler, araştırma sonuçlarının şirketlerin yapay zekânın sınırlarını daha net görmeye başladığını gösterdiğini belirtti. Derler’e göre birçok yönetici, yapay zekâyı personel azaltmak için bir gerekçe olarak kullandı ancak teknolojinin sunduğu imkânlar henüz insan gücünün yerini alacak düzeyde değil.
MIT tarafından yapılan bir araştırma da bu durumu destekliyor. Araştırmaya göre şirketlerin yüzde 95’i yapay zekâ yatırımlarından henüz ölçülebilir bir finansal getiri elde edemedi. Derler, firmaların çoğunun büyük çaplı yapay zekâ sistemlerini devreye alırken harcamaları, veri güvenliği altyapısını ve uzun vadeli maliyetleri tam olarak değerlendirmediğini ifade etti.
Visier’in bulguları, otomasyonun genellikle görevlerin yalnızca bir bölümünü üstlendiğini ortaya koyuyor. Şirketler, yapay zekâ destekli sistemleri devreye aldıklarında bazı süreçleri hızlandırsa da tam anlamıyla bir işin tamamını bu sistemlere bırakmakta zorlanıyor. Bu durum, insan uzmanlığına olan ihtiyacın devam ettiğini gösteriyor.
Bazı firmalar, otomasyonun getirdiği karmaşıklıkla başa çıkmak için deneyimli çalışanlarını yeniden kadrolarına katıyor. Özellikle üretim, finans ve müşteri ilişkileri gibi alanlarda insan desteğinin hâlâ temel unsur olduğu belirtiliyor.
Orgvue tarafından yapılan bir analiz, işten çıkarmaların şirketlere beklenenden daha fazla maliyet getirdiğini ortaya koydu. Verilere göre firmalar, her 1 dolar tasarruf için ortalama 1.27 dolar harcıyor. Bu tutar, kıdem tazminatları, işsizlik sigortası ve operasyonel aksaklıklar gibi dolaylı giderleri kapsıyor. Uzmanlara göre bu tablo, kısa vadeli tasarruf amacıyla yapılan personel azaltma uygulamasının uzun vadede ekonomik dengeyi olumsuz etkileyebileceğini gösteriyor.
Visier’in raporu, şirketlerin teknolojiye fazla güvenmenin risklerini yeniden değerlendirmeye başladığını ortaya koyuyor. Derler, birçok yöneticinin artık yalnızca yapay zekâya yatırım yapmanın yeterli olmadığını, deneyimli insan kaynağının sürdürülebilir başarı için hâlâ kritik önemde olduğunu vurguladı.
Firmalar, yüksek maliyetli otomasyon sistemleri yerine teknolojiyle insan gücü arasında daha dengeli bir yapı kurmanın yollarını arıyor. Uzmanlar, önümüzdeki dönemde yapay zekâ yatırımlarının daha temkinli ve gerçekçi şekilde planlanacağını öngörüyor.
