Yapay zekâ uygulamaları giderek daha fazla enerji tüketirken, yeni girişimler bu soruna yenilikçi çözümler arıyor. Sam Altman’ın da yatırımcıları arasında yer aldığı Exowatt, veri merkezlerinin enerji ihtiyacını karşılamak için güneş ısısını depolayan taş temelli bir sistem üzerinde çalışıyor.
Exowatt Enerji Üretiminde Yeni Bir Dönem Başlatıyor
Exowatt’ın kurucu ortağı Hannan Happi, uzun süredir yapay zekâ veri merkezlerinin enerji tüketimini düşürmenin yollarını araştırıyor. Şirketin geliştirdiği sistem, büyük ölçekte elektrik üretmek için güneş enerjisini yoğunlaştırarak ısıyı özel taş bloklarda depoluyor. “Rocks in a box” (kutudaki taşlar) olarak anılan bu teknoloji, hem düşük maliyetli hem de uzun süreli enerji depolama imkânı sağlıyor.
Exowatt’ın P3 adını verdiği modüller, metal kutular içinde yer alan özel taşları güneş ışığıyla ısıtıyor. Isınan taşlardan elde edilen enerji, fan destekli bir sistemle Stirling motoruna aktarılıyor ve bu motor elektrik üretiyor. Her bir modül beş güne kadar ısıyı tutabiliyor, bu sayede enerji üretimi gece boyunca devam edebiliyor.
Exowatt, özellikle yapay zekâ veri merkezlerinin sürekli enerji ihtiyacını karşılamayı hedefliyor. Şirket bu planla kilovat-saat başına 1 sent maliyet seviyesine ulaşmayı hedefliyor. Hannan Happi, üretim kapasitesi yıllık 1 milyon P3 modülüne ulaştığında bu hedefe yaklaşacaklarını söylüyor.
Şirket, üretimi hızlandırmak için 50 milyon dolar ek yatırım aldı. Böylece toplam yatırım tutarı 120 milyon dolara ulaştı. Yatırım turuna MVP Ventures ve 8090 Industries öncülük etti. Exowatt’ın mevcut sipariş listesi yaklaşık 10 milyon P3 modülüne, yani 90 gigawatt-saatlik kapasiteye denk geliyor.
Exowatt’ın sistemi geleneksel güneş panellerine göre farklı çalışıyor. Güneş enerjisini doğrudan elektriğe çevirmek yerine ısı olarak depolayıp daha sonra kullanıyor. Şirket, bu yöntemle hem enerji verimliliğini artırmayı hem de depolama maliyetini düşürmeyi amaçlıyor.
Her modül bağımsız şekilde çalışabiliyor. İstenilen enerji kapasitesine göre birden fazla modül birbirine bağlanabiliyor. Exowatt’ın modüler yaklaşımı, sistemin ölçeklenmesini kolaylaştırıyor.
Exowatt, mevcut güneş teknolojilerinden farklı olarak üretim sürecinde modüler yapıdan yararlanıyor. Dünyada bugüne kadar yüz civarında yoğunlaştırılmış güneş enerjisi projesi hayata geçirildi. Exowatt, üretim sürecini hızlandırarak bu alanda yeni bir öğrenme eğrisi oluşturmayı planlıyor.
Happi’ye göre Exowatt, geleneksel güneş panellerinin yüksek üretim hızına benzer bir model benimseyerek kısa sürede büyük ölçekli enerji projeleri geliştirebilir. Şirketin sisteminin en verimli şekilde çalıştığı bölgeler, aynı zamanda yeni veri merkezlerinin yoğunlaştığı alanlarla örtüşüyor.
