Kandilli Rasathanesi’nin geliştirdiği deprem erken uyarı sistemi, Balıkesir’in Sındırgı ilçesinde kaydedilen 6.1 büyüklüğündeki depremde etkili bir performans sergiledi. Sistem, deprem dalgalarının İstanbul’a ulaşmasından 37 saniye önce otomatik uyarı yayınlayarak kritik bir zaman kazandırdı. Halihazırda test aşamasında olan bu sistem, yakın gelecekte tüm Türkiye genelinde aktif hizmet verecek şekilde yapılandırılıyor.
Erken Uyarı Sistemi Sarsıntıdan Önce Sinyal Gönderdi
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, depremi gerçekleşmeden saniyeler önce algılayabilen bir sistem üzerinde çalışıyor. Yaklaşık 3,5 ay önce testlerine başlanan sistem, Sındırgı’da meydana gelen depremde ilk sinyalini gönderdi. Deprem İstanbul’a 210 kilometre uzaklıkta olmasına rağmen sistem, sarsıntı hissedilmeden 37 saniye önce kullanıcıları uyardı.
Yetkililer, erken uyarı sinyalinin bu kadar erken alınmasını sistemin sensör ağına ve gelişmiş veri analiz yapısına bağladı. İstasyon sayısı arttıkça uyarı süresinin daha da uzayacağı ifade edildi.
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Nurcan Meral Özel, sistemin hâlen test aşamasında olduğunu belirtti. Prof. Dr. Özel, şu anda yaklaşık 2 bin kişilik bir kullanıcı grubuyla denemelerin sürdüğünü açıkladı. İstasyon sayısının artması ve teknolojik gecikmeleri azaltan yeni altyapıların tamamlanmasıyla sistemin daha etkili hâle geleceğini dile getirdi.
Erken uyarı sistemi test sürecinin ardından hem vatandaşların hem de kurumların kullanımına açılacak. Genişletilecek istasyon ağıyla Türkiye’nin her bölgesinde daha erken uyarı verilmesi hedefleniyor.
Depremler iki ana dalga şeklinde yayılıyor. İlk olarak “P dalgası” adı verilen birincil dalga ortaya çıkıyor. Bu dalga insanların hissedemeyeceği kadar hafif sarsıntılar oluşturuyor. Ardından “S dalgası” olarak bilinen güçlü dalga geliyor. Asıl yıkıcı etkiyi bu ikinci dalga yaratıyor.
Erken uyarı sistemi, P dalgalarını tespit edip S dalgası gelmeden saniyeler önce kullanıcıya uyarı gönderiyor. Böylece vatandaşların güvenli bir alana yönelmesi veya otomatik güvenlik sistemlerinin devreye girmesi için kısa ama kritik bir zaman dilimi sağlanıyor.
