Japonya hükûmeti, OpenAI’ın yeni video üretim modeli Sora 2’nin Japon çizgi romanları ve anime kültürünü izinsiz şekilde taklit ettiğini belirterek şirkete resmî uyarıda bulundu. Hükûmet yetkilileri, ülkenin “yerine konulamaz kültürel hazineleri” olarak gördükleri anime ve mangaların korunması gerektiğini vurguladı.
OpenAI’ın Sora 2 Modeli Tartışma Yarattı
OpenAI, ekim ayının başında Sora 2 adlı yeni video üretim modelini tanıttı. Şirketin paylaştığı verilere göre model, 20 saniyelik 1080p çözünürlükte videolar oluşturabiliyor. Kullanıcılar kısa sürede interneti Sora 2 ile hazırlanan videolarla doldurdu. Bu içeriklerin bir kısmında Pokémon, Mario, One Piece ve Demon Slayer gibi tanınmış Japon serilerinin karakterleri yer aldı.
Modelin daha önce kullanıma sunulan GPT-4o Görsel Üretim modeli de benzer tartışmalara neden olmuştu. O dönemde kullanıcılar, Studio Ghibli’nin özgün çizim tarzına benzeyen görseller ürettiklerini fark etmişti. Sora 2’nin piyasaya çıkışıyla birlikte bu tartışma yeniden gündeme taşındı.
Japonya Devlet Bakanı Minoru Kiuchi, geçtiğimiz hafta düzenlenen basın toplantısında OpenAI’a resmî bir çevrim içi uyarı gönderildiğini açıkladı. Uyarıda şirketin Japon fikrî mülkiyet haklarına saygı göstermesi gerektiği belirtildi.
Açıklamanın ardından iktidardaki Liberal Demokrat Parti’nin Genel Sekreter Yardımcısı Akihisa Shiozaki, konunun ciddiyetine dikkat çekti. Shiozaki, şirketin Japon kültürel varlıklarını ihlâl etmeye devam etmesi hâlinde hükûmetin Yapay Zekâ Teşvik Yasası’nın 16. maddesini devreye sokabileceğini söyledi.
Bu madde, hükûmete yapay zekâ sistemlerinin vatandaşların haklarını ihlâl edip etmediğini araştırma yetkisi tanıyor. Maddede para cezası öngörülmese de iş birliği yapmayan şirketlerin kamuoyuna açıklanabileceği belirtiliyor.
Shiozaki, sosyal medya hesabında paylaştığı bir gönderide Sora 2’nin ABD merkezli eğlence şirketlerine ait karakterleri üretmediğini ancak Japon serilerini kolaylıkla taklit ettiğini belirtti. Mickey Mouse veya Superman gibi karakterlerin model tarafından reddedildiğini söyleyen Shiozaki, bu durumun “ciddi bir telif dengesizliği” yarattığını ifade etti.
Japonya, 1 Eylül 2025’te yürürlüğe giren Yapay Zekâ Teşvik Yasası kapsamında yapay zekâ teknolojilerini geliştirmeyi hedefliyor. Ülke, Avrupa Birliği’nin katı yaptırımlar içeren yaklaşımından farklı olarak yapıcı iş birliğine dayalı bir politika izliyor. Ancak hükümet, kültürel üretim alanında telif ihlallerine karşı tavizsiz bir tutum sergileyeceğini açıkça ortaya koydu.
