Hollanda hükümeti, Çin merkezli Nexperia şirketinin yönetimine müdahale ederek ülke tarihindeki nadir adımlardan birini attı. Kararın gerekçesi, ulusal ve Avrupa teknoloji güvenliğini koruma ihtiyacı olarak açıklandı.
Hollanda, Soğuk Savaş Döneminden Kalan Yasayı Devreye Soktu
Lahey yönetimi, 1952 yılında çıkarılan “Mal Tedarik Yasası”nı (Wbg) kullanarak Nexperia’nın kararlarını denetim altına aldı. Bu yasa, savaş sonrası dönem için hazırlanmış olup hükümete stratejik öneme sahip ürünlerin güvenliğini sağlama yetkisi tanıyor. Ekonomi Bakanlığı, alınan önlemin istisnai olduğunu belirterek Nexperia’nın yönetimsel eksikliklerinin ülkenin teknoloji güvenliği için risk oluşturduğunu ifade etti.
Nexperia, diyot, MOSFET ve transistör gibi temel elektronik bileşenler üretiyor. Bu bileşenler, otomotivden telekomünikasyona kadar birçok sektörde kritik rol oynuyor. Hollanda hükümeti, şirketin üretim kapasitesini korumanın hem ülke hem de Avrupa Birliği için ekonomik bir zorunluluk olduğunu açıkladı. Bakanlık, üretim faaliyetlerinin devam edeceğini ancak tedarik zinciri risklerinin yakından izlendiğini duyurdu.
Nexperia, Çin’in Wingtech Technology şirketine bağlı olarak faaliyet gösteriyor. Wingtech’in hisselerinin bir kısmı Çin Devlet Konseyi’ne bağlı Devlet Varlık Denetim ve Yönetim Komisyonu’nun kontrolünde bulunuyor. ABD, Wingtech’i “Varlık Listesi”ne alarak Amerikan teknolojisinin transferine kısıtlama getirmişti. Bu durum, Batı’da Çin’in çip sektöründeki etkisine yönelik kaygıları artırmıştı.
Hollanda’dan önce İngiltere, Nexperia’nın Newport’taki üretim tesisinin satışını zorunlu kılmıştı. Hollanda hükümeti de benzer bir yaklaşım sergileyerek şirketin kararlarını onaylama veya geri çevirme yetkisini aldı. Nexperia, karara itiraz edebilecek. Ancak şirket üzerindeki baskının bir süredir artmakta olduğu belirtiliyor. Geçtiğimiz haftalarda, Amsterdam mahkemesi Nexperia Yönetim Kurulu Başkanı Zhang Xuezheng’i geçici olarak görevden uzaklaştırmıştı.
Nexperia kararı, Avrupa Birliği’nin yarı iletken üretiminde dışa bağımlılığı azaltma hedefiyle de örtüşüyor. AB ülkeleri, ABD’nin “CHIPS Act” yasasına benzer şekilde kendi yarı iletken yatırımlarını artırmaya başladı. Hollanda’nın aldığı bu karar, stratejik teknolojilerde devlet müdahalesinin artık kaçınılmaz hale geldiğini gösteriyor.
