Çin’in Hengqin bölgesinde insan beyninden esinlenerek geliştirilen, masa altına sığacak kadar küçük bir süper bilgisayar tanıtıldı. Guangdong Akıllı Bilim ve Teknoloji Enstitüsü tarafından geliştirilen cihaz, “BI Explorer (BIE-1)” adıyla duyuruldu. Yetkililer BIE-1’i dünyanın ilk “beyin benzeri akıllı bilgi işlem sistemi” olarak tanımladı.
Yeni Mimari İnsan Beyninin Düşünme Yapısını Taklit Ediyor
BIE-1’in geliştirilmesinde enstitüye bağlı iki teknoloji firmasının da yer aldığı açıklandı. Cihaz, büyük veri merkezlerinin işlem gücünü ev tipi bir donanımın kompakt yapısında bir araya getiriyor. Yaklaşık tek kapılı mini buzdolabı büyüklüğünde olan bilgisayar, 1.152 CPU çekirdeği, 4.8 terabayt DDR5 belleği ve 204 terabayt depolama kapasitesiyle dikkat çekiyor.
Cihaz, geleneksel süper bilgisayarlara kıyasla yüzde 90’a kadar daha az enerji harcıyor. Gürültü seviyesi 45 desibelin altında kaldığı için ofislerde veya laboratuvarlarda özel soğutma sistemine gerek duymadan çalışabiliyor.
BIE-1’in en dikkat çekici özelliği, insan düşünme sürecini taklit eden yeni bir hesaplama sistemi olan “Sezgisel Sinir Ağı (INN)” mimarisiyle tasarlanmış olması. Bu mimari, yalnızca örüntü tanımaya dayalı geleneksel yapay zekâ modellerinden farklı olarak sayısal, sembolik ve mantıksal hesaplamaları birleştiriyor.
Araştırma ekibine göre INN, bir bilgisayarın yalnızca sonuç üretmesini değil, aynı zamanda o sonuca nasıl ulaştığını da açıklayabilmesini sağlıyor. Üç değerli mantık yapısıyla tasarlanan sistem, sayısal verilerle dilsel ve duyusal bilgileri aynı anda işleyebiliyor. Bu sayede hem model eğitimi hem de çıkarım süreçlerinde daha verimli bir performans elde ediliyor.
Test sonuçlarına göre BIE-1, tek bir CPU düğümüyle onlarca milyar veriyi yalnızca 30 saatte işledi. Eğitim hızı saniyede 100 bin, çıkarım hızı ise 500 bin token seviyesine ulaştı. Bu performans, günümüzde yapay zekâ araştırmalarında kullanılan büyük GPU kümeleriyle kıyaslanabilecek düzeyde.
Geliştirici ekip, BIE-1’in donanım maliyetini yarı yarıya düşürdüğünü, enerji tüketimini ise geleneksel sistemlere göre yüzde 90 oranında azalttığını bildirdi. Ayrıca cihazın bazı standart yapay zekâ testlerinde daha yüksek doğruluk oranlarına ulaştığı belirtildi.
Guangdong Enstitüsü Direktörü ve Çin Bilimler Akademisi üyesi Zhang Xu, BIE-1’in bilgi işlem gücünün üretim ve kullanım şeklini kökten değiştirebileceğini söyledi. Xu’ya göre cihazın kompakt tasarımı, süper bilgisayarların sadece araştırma merkezlerinde değil, ofislerde ve küçük işletmelerde de kullanılmasına olanak tanıyacak.
Xu, sistemin kişisel dijital asistanlardan tıbbi tanılama araçlarına, finansal analizlerden yüksek hassasiyetli hesaplama gerektiren endüstrilere kadar geniş bir kullanım alanına sahip olabileceğini belirtti. Kullanıcılar, ihtiyaçlarına göre cihazın özelliklerini özelleştirebilecek.
BIE-1’in geliştiricileri, projenin enerji verimliliği açısından da bir dönüm noktası olacağı görüşünde. Guangdong Enstitüsü, cihazı düşük karbonlu bilgi işlem altyapısının öncüsü olarak konumlandırıyor. Uzmanlar, BIE-1’in çevreci teknolojilerle daha sürdürülebilir bir bilgi işlem dönemine geçişte önemli bir adım olacağını değerlendiriyor.
